Leestijd: 5 Minuten
Het afgelopen decennium zijn kantoren steeds verder weg geëvolueerd van de troosteloze hokjes die vroeger werkplekken waren. De evolutie is echter nog maar net begonnen en de volgende tien jaar zullen er nog drastischere veranderingen worden doorgevoerd, zegt David Thame
Het kantoor van de toekomst zal totaal niet meer op een kantoor lijken. Misschien op een hotel. Misschien op een kunstgalerij of een gezellig restaurant met tuinen eromheen. Maar niet op een kantoor. Dat staat vast.
Dit is de conclusie die sommige lezers hebben getrokken uit de grensverleggende ideeën van MoreySmith, een toonaangevend ontwerp- en architectenbureau in Europa. Het consultancybedrijf heeft in samenwerking met The Future Laboratory een Workplace Futures Report(1) (rapport over de toekomst van werkplekken) onthuld, waarin wordt beschreven hoe kantoren er in 2025 uit kunnen zien.
In het rapport komen drie belangrijke sociale en demografische trends aan bod die ervoor zullen zorgen dat de werkplek van morgen er meer uit zal zien als een huis of een hotel dan als de kantoorfabriek van nu.
De eerste van deze trends is gebaseerd op gegevens. Onder druk van draagbare apparaten die onze dagelijkse routine en ons levenspatroon vastleggen en analyseren, zullen werkplekken met onze persoonlijke technologie versmelten om onze emoties en productiviteit bij te houden.
Ten tweede zal er, omdat we alsmaar langer werken, een grotere verscheidenheid aan leeftijdsgroepen zijn op de werkvloer: van starters in de 20 tot ouders in de 30 en 40, en oudgedienden in de 60 en 70. Elke groep heeft behoefte aan een ander type werkplek.
Ten derde is er de op schermen gebaseerde technologie van ons tijdperk die overal aanwezig is. In de toekomst zal het ontwerp van werkplekken erop gericht zijn om digitale afleiding weg te filteren, zodat de productiviteit stijgt zonder werknemers het gevoel te geven dat hun apparaten van hen zijn afgenomen.
Het gecombineerde effect zal leiden tot kantoren "die niet langer een saai bureau betekenen in een dom, onverschillig gebouw", verklaart het rapport. Het zullen daarentegen knooppunten zijn waar meerdere generaties mannen en vrouwen van alle leeftijden samen leven, werken, eten en slapen.
Verder voorspelt het rapport drie manieren waarop de moderne werkplek zich zal aanpassen en evolueren om aan deze trends te beantwoorden. De eerste suggereert dat een werkplek meer als een levend wezen zal worden (‘de voelende werkplek’). De tweede belicht een kantoor dat aanvoelt en zich gedraagt als een bestemming voor een community (‘de gastvrije werkplek’). De derde beschrijft een plek die ontworpen is voor werknemers van in de 20 tot in de 70 (‘de vlakkeleeftijd-werkplek’). Veel kantoren, waarschijnlijk de meeste, zullen een combinatie van alle drie de manieren worden. Samen transformeren ze de manier waarop we werken.
De voelende werkplek
De voelende werkplek heeft waarschijnlijk de meeste kans om deel uit te maken van onze huidige dagelijkse realiteit. Ooit waren kantoren passieve, vijandige plekken die werknemers dwongen om zich in hun keurslijf te wringen, maar de werkplek van morgen werkt net omgekeerd. Deze zal zich aanpassen aan de behoeften van zijn gebruikers en wordt ontworpen en gebouwd met duizenden ingewerkte sensoren die gegevens uitwisselen met de draagbare apparaten en smartphones van de werknemers. "Het resultaat", voorspelt het rapport, "leidt tot een speelterrein voor personalisering en zal rond iedere individuele werknemer een sfeervolle bubbel vormen."
MoreySmith stelt dat apps die met de voelende werkplek interageren alomtegenwoordig zullen zijn en niet alleen toegangsbadges en pasjes zullen vervangen, maar de werknemer ook meer voldoening zullen geven. In het gebouw The Edge van Deloitte in Amsterdam wordt dit principe al toegepast. Daar worden de maaltijdbestellingen, de dagelijkse toewijzing van bureaus, de toegang tot kluisjes en het parkeren met een app bediend. Deloitte is ervan overtuigd dat dit heeft geleid tot 60 procent minder afwezigheid, een verviervoudiging van het aantal sollicitaties en een aanzienlijke stijging van het behoud van talent.
De gastvrije werkplek
MoreySmith beweert dat vanaf het midden tot het einde van de jaren 20 van deze eeuw de gastvrije werkplek ook een vast onderdeel zal uitmaken van ons werkleven. De gastvrije werkplek zal afstappen van het idee van de zwaar bewaakte ingang en het gevoel dat kantoren alleen voor personeel zijn bedoeld. Openbare en privéruimten worden op een prettige en ontspannen manier met elkaar verweven. Omdat werkplekken tot de deeleconomie zullen behoren, zult u er openbare restaurants en cafés, dakterrassen, kunstgalerijen, kappers, nagelstudio’s en zelfs hotels kunnen vinden.
Nieuwe kantoorvoorzieningen die verscheidenheid bieden en de mogelijkheid om aan de routine te ontsnappen zullen alsmaar belangrijker worden. In Dublin hebben zowel softwarebedrijf Workday uit Californië als Dropbox uit San Francisco al goed uitgeruste muziekkamers geïntroduceerd. De muzieksuite van Dropbox is een mix van een opnamestudio en een rokerige jazzclub, iets wat u normaal gesproken niet verwacht in een kantoorgebouw(2).
Psycholoog Michael Corballis, die in het rapport van MoreySmith wordt geciteerd, is van mening dat deze nieuwe werkplekken ons zullen helpen door de juiste vormen van afleiding te bieden. "In onze zoektocht om ons aan te passen aan een complexe wereld moeten we ontsnappen uit het hier en nu, nadenken over de diverse mogelijke vormen van de toekomst, ons bezinnen over fouten in het verleden en begrijpen hoe de geest van andere mensen werkt", zegt hij.
De vlakkeleeftijd-werkplek
Door de stijgende levensverwachting en het feit dat we blijven werken nadat we 60 of 70 zijn geworden, zal de werkplek van de toekomst bevolkt worden door meerdere generaties.
Tegen het einde van de jaren 20 van deze eeuw zullen de laatste babyboomers samenwerken met de dominerende millennials en met generatie Z, die is opgegroeid in het digitale tijdperk. Deze mix zal resulteren in geluidsdichte ruimtes voor diegenen wiens geduld door het jeugdige rumoer op de proef wordt gesteld en in mentormodules waarin ouderen informatie kunnen doorgeven aan jongeren en omgekeerd.
Volgens het rapport zullen diversiteitsincubators heel gewoon worden. Dit zijn ruimtes waarin de belangen van werknemers worden behartigd door ze te ondersteunen bij werkgebieden waarmee ze niet vertrouwd zijn of die een grote uitdaging vormen(3).
Vooral de behoeften van vrouwen zijn erg belangrijk in de vlakkeleeftijd-werkplek en zorgen voor een verschuiving van aandacht en faciliteiten. Aan nieuwe kantoorplannen zullen naast welzijnsruimtes en ruimtes voor bijeenkomsten ook geluidsdichte kinderdagverblijven, voorzieningen voor het geven van borstvoeding en parkeergelegenheden voor kinderwagens en scooters worden toegevoegd.
Kies uw stam
Vooraanstaande interieurontwerpers en ruimteplanners erkennen weliswaar de bevindingen van het rapport van MoreySmith, maar velen van hen zeggen dat het een belangrijk onderdeel van onze toekomstige werkplek onderschat, namelijk de tribale manier waarop mensen denken.
Atul Bansal is medeoprichter van de Sheila Bird Group en de ontwerper die de nieuwe stijl van kantoorruimtes in Manchester op zijn naam heeft: strak, puur, kleurrijk en vol stimulatie. Volgens hem zou het wel eens heel moeilijk kunnen worden om de werkplek van de toekomst te definiëren.
"Uiteindelijk komen de ontwerpen van werkplekken neer op stammen", zegt hij. "We behoren allemaal tot verschillende stammen en we willen ons omringd voelen door de rest van onze stam, of dat nu onze collega’s zijn, onze sector of ons bredere netwerk is."
"Daarom is community zo belangrijk voor het kantoor", voegt hij eraan toe. "We moeten ons focussen op de mensen op de werkplek, maar ook op de mensen daarbuiten en hoe ze zich tot elkaar verhouden door de voorzieningen en het ontwerp."
Jammer genoeg, zo beweert hij, is dit niet iets waar we gemakkelijk de vinger op kunnen leggen of iets wat we zomaar kunnen aanvoelen. "De stam is een vluchtig en heel flexibel iets en de essentie ervan proberen te vatten is net als een vlinder proberen te vangen", zegt hij.
Zal de tribale werkplek dus de volgende grote vernieuwing vormen en het gezicht van kantoren veranderen in de jaren na 2025? Op deze vraag bestaat maar één antwoord: de app die de sfeer van uw werkplek bepaalt instellen op ‘cool’ en rustig afwachten.
David Thame schrijft al 30 jaar over commerciële gebouwen en zijn stukken verschijnen vandaag de dag geregeld in Britse publicaties, zoals Estates Gazette, Manchester Evening News en ShD Logistics, en op de Amerikaanse vastgoedwebsite bisnow.com
Bronnen:
(1) http://www.worktechacademy.com/content/uploads/2018/02/The-Future-of-the-Workplace-Report-Morey-Smith-and-The-Future-Laboratory.pdf
(2) https://www.bisnow.com/dublin/news/office/funky-89352
(3) http://dsq-sds.org/article/view/6099/4819
